W poniższym artykule chciałbym opisać wytyczne projektowania hydrantów przeciwpożarowych zewnętrznych oraz przytoczyć najważniejsze przepisy związane z ochroną przeciwpożarową.
Hydranty przeciwpożarowe montowane w sieciach wodociągowych są ważnym elementem ochrony ludzi i obiektów. Hydranty zewnętrzne są wykorzystywane do poboru wody do gaszenia pożarów i zaopatrzenia wodnego pojazdów straży pożarnej do celów gaśniczych. Zagadnienie projektowania i odbiorów dotyczyć będą budowanych obiektów w Polsce, zgodnie z Polskim Prawem budowlanym.
Do najważniejszych przepisów związanych z ochroną przeciwpożarową oraz zaopatrzeniem w wodę należą:
Ustawa z dnia 21 sierpnia 1991 r o ochronie przeciwpożarowej
–
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 7 czerwca 2010 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (Dz. U. Nr 109, poz. 719).
–
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 24 lipca 2010 r. w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych (Dz. U. Nr 124, poz. 1030).
–
Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane – tekst ujednolicony
–
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz 690)
–
Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 listopada 2005 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać bazy i stacje paliw płynnych, rurociągi przesyłowe dalekosiężne służące do transportu ropy naftowej i produktów naftowych i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 243 z 2005 r. poz. 2063).
–
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 16 czerwca 2003 r w sprawie uzgadniania projektu budowlanego pod względem ochrony przeciwpożarowej (Dz. U. Nr 121, poz. 1137)
–
Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 27 kwietnia 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu wyrobów służących zapewnieniu bezpieczeństwa publicznego lub ochronie zdrowia i życia oraz mienia, a także zasad wydawania dopuszczenia tych wyrobów do użytkowania
–
Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej Państwowy Instytut Badawczy – INFORMATOR O POSTĘPOWANIU APROBACYJNYM
Jaka jest definicja hydrantu przeciwpożarowego?
hydrant – przyłącze do sieci zasilania wodą, wraz z zaworem odcinającym
hydrant przeciwpożarowy – hydrant przeznaczony do zasilania wodą, służącą do zwalczania pożaru, podczas wszystkich faz pożaru
Źródło:
PN-EN 14384:2009 Hydranty przeciwpożarowe nadziemne
Ostatni dokument wydawany jest przez Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej im. Józefa Tuliszkowskiego – Państwowy Instytut Badawczy, które jest instytutem badawczym Państwowej Straży Pożarnej, nadzorowanym przez Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji.
Hydranty montowane na sieciach wodociągowych powinny posiadać:
1. Aprobatę techniczną.
2. Atest higieniczny Państwowego Zakładu Higieny.
3. Świadectwo dopuszczenia CNBOP do użytkowania w ochronie przeciwpożarowej.
Jeżeli zainstalowany hydrant nie posiada powyższych dokumentów, aktualnych co najmniej w dniu produkcji hydrantu urządzenie nie powinno zostać odebrane i dopuszczone do użytkowania!.
WYTYCZNE PROJEKTOWANIA HYDRANTÓW ZEWNĘTRZNYCH
Główne wytyczne projektowanie hydrantów zewnętrznych znajdują się w rozporządzeniu w sprawie przeciwpożarowego zaopatrzenia w wodę oraz dróg pożarowych.
W tym artykule skupię się wyłącznie na projektowaniu i rozmieszczaniu hydrantów. Zasady obliczanie ilości wody do celów przeciwpożarowych będą tematem innego artykułu.
Rozdział 4. Wymagania przeciwpożarowe dla sieci wodociągowych
§ 9. SIEĆ WODOCIĄGOWA PRZECIWPOŻAROWA
1. Sieć wodociągowa stanowiąca źródło wody do celów przeciwpożarowych, zwana dalej „siecią wodociągową przeciwpożarową”, powinna być zasilana z pompowni przeciwpożarowej, zbiornika wieżowego, studni lub innych urządzeń, zapewniających wymaganą wydajność i ciśnienie w hydrantach zewnętrznych, nawet tych niekorzystnie ulokowanych, przez co najmniej 2 godziny.
2. Sieć wodociągowa przeciwpożarowa powinna zapewniać wydajność nie mniejszą niż 5 dm3/s i ciśnienie w hydrancie zewnętrznym nie mniejsze niż 0,1 MPa (megapaskala), przez co najmniej 2 godziny.
3. Sieć wodociągową przeciwpożarową należy wykonywać jako sieć obwodową. Dopuszcza się budowę sieci wodociągowej przeciwpożarowej rozgałęzieniowej poza obszarami miejskimi oraz tam, gdzie łączna wymagana ilość wody nie przekracza 20 dm3/s.
4. Dopuszcza się budowę odgałęzień z sieci obwodowej w celu zasilania hydrantów zewnętrznych.
5. W przypadku gdy łączna wymagana ilość wody przekracza 30 dm3/s, sieć obwodową zasila się w dwóch punktach znajdujących się w możliwie największej odległości od siebie, nie mniejszej jednak niż 1/4 obwodu sieci.
6. Sieć wodociągową przeciwpożarową, dla której łączna wymagana ilość wody przekracza 20 dm3/s, należy tak zaprojektować i budować, aby możliwe było jednoczesne pobieranie wody z dwóch sąsiednich hydrantów zewnętrznych.
7. Wyrażone w milimetrach średnice nominalne (DN) przewodów wodociągowych wykonanych z rur stalowych, na których przewiduje się instalowanie hydrantów zewnętrznych przeciwpożarowych, powinny wynosić co najmniej:
1) DN 100 – w sieci obwodowej;
PE100 SDR17 PN10 Dz140x8,3mm – średnica wewnętrzna wynosi 123,4 mm > DN100 – możemy zastosować
PE100 SDR11 PN16 Dz140x12,7mm – średnica wewnętrzna wynosi 114,6 mm > DN100 – możemy zastosować
PE100 SDR17 PN10 Dz125x7,4mm – średnica wewnętrzna wynosi 110,2 mm > DN100 – możemy zastosować
PE100 SDR11 PN16 Dz125x11,4mm – średnica wewnętrzna wynosi 102,2 mm > DN100 – możemy zastosować
PE100 SDR17 PN10 Dz110x6,6mm – średnica wewnętrzna wynosi 96,8 mm < DN100 – nie możemy zastosować
PE100 SDR11 PN16 Dz110x10mm – średnica wewnętrzna wynosi 90 mm< DN100 – nie możemy zastosować
2) DN 125 – w sieci rozgałęzieniowej;
PE100 SDR17 PN10 Dz160x9,5mm – średnica wewnętrzna wynosi 141 mm > DN125 – możemy zastosować
PE100 SDR11 PN16 Dz160x9,5mm – średnica wewnętrzna wynosi 130,8 mm > DN125 – możemy zastosować
PE100 SDR17 PN10 Dz140x8,3mm – średnica wewnętrzna wynosi 123,4 mm < DN125– nie możemy zastosować
PE100 SDR11 PN16 Dz140x12,7mm – średnica wewnętrzna wynosi 114,6 mm < DN125 nie możemy zastosować
3) w odgałęzieniach sieci obwodowej – według obliczeń hydraulicznych;
4) DN 80 – przy rozbudowie lub modernizacji istniejącego wodociągu o wydajności 5 dm3/s w jednostce osadniczej o liczbie mieszkańców nieprzekraczającej 2.000.
Należy pamiętać, że podane w rozporządzeniu średnice dotyczą średnicy nominalnych wewnętrznych, dlatego projektując sieci z tworzyw sztucznych, gdzie rury oznaczane są przez podanie średnicy zewnętrznej musimy sprawdzić, czy pod odjęciu grubości ścianki spełniamy założenia rozporządzenia.
8. W przypadku wykonywania przewodów wodociągowych z materiałów innych niż stalowe powinny one posiadać średnice wewnętrzne równoważne dla odpowiednich rur stalowych.
§ 10. HYDRANTY ZEWNĘTRZNE.
1. Na sieci wodociągowej przeciwpożarowej stosuje się hydranty zewnętrzne nadziemne o średnicy nominalnej DN 80.
2. Dopuszcza się instalowanie hydrantów podziemnych o średnicy nominalnej DN 80 w przypadkach, gdy zainstalowanie hydrantów nadziemnych jest szczególnie utrudnione lub niewskazane, na przykład ze względu na utrudnienia w ruchu.
3. W obiekcie budowlanym produkcyjnym i magazynowym, w którym wymagana ilość wody do celów przeciwpożarowych do zewnętrznego gaszenia pożaru przekracza 30 dm3/s, w zakładach rafineryjnych i petrochemicznych oraz na magistralnym przewodzie wodociągowym przeciwpożarowym należy instalować hydranty nadziemne o średnicy nominalnej DN 100.
4. Hydranty zewnętrzne zainstalowane na sieci wodociągowej przeciwpożarowej powinny być wyposażone w odcięcia umożliwiające odłączania ich od sieci. Odcięcia te muszą pozostawać w położeniu otwartym podczas normalnej eksploatacji sieci.
5. Hydranty zewnętrzne powinny spełniać wymagania Polskich Norm dotyczących tych urządzeń, będących odpowiednikami norm europejskich (EN).
6. Hydranty zewnętrzne umieszcza się wzdłuż dróg i ulic oraz przy ich skrzyżowaniach, przy zachowaniu odległości:
1) między hydrantami – do 150 m;
2) od zewnętrznej krawędzi jezdni drogi lub ulicy – do 15 m;
3) najbliższego hydrantu od chronionego obiektu budowlanego – do 75 m;
4) innych niż wymienione w pkt 3 hydrantów wymaganych do ochrony obiektu budowlanego – do 150 m;
PRZY ODBIORZE NIEKTÓRYCH OBIEKTÓW STRAŻACY WYMAGAJĄ ABY WYMIAR 150 METRÓW SPEŁNIONY BYŁ W POLU WIDZENIA.
5) od ściany chronionego budynku – co najmniej 5 m.
7. Poza obszarami miejskimi odległość między hydrantami powinna być dostosowana do gęstości istniejącej i planowanej zabudowy.
8. Wydajność nominalna hydrantu zewnętrznego, przy ciśnieniu nominalnym 0,2 MPa mierzonym na zaworze hydrantowym podczas poboru wody, w zależności od jego średnicy nominalnej (DN), nie może być mniejsza niż:
1) dla hydrantu nadziemnego DN 80 – 10 dm3/s;
2) dla hydrantu nadziemnego DN 100 – 15 dm3/s;
3) dla hydrantu podziemnego DN 80 – 10 dm3/s;
4) dla hydrantu nadziemnego DN 80 na sieci, o której mowa w § 9 ust. 2 – 5 dm3/s.
9. Dla zapewnienia możliwości intensywnego czerpania wody do celów przeciwpożarowych na sieciach wodociągowych o średnicy nominalnej nie mniejszej niż DN 250 powinny być instalowane hydranty nadziemne, spełniające następujące wymagania:
1) średnica nominalna hydrantu powinna wynosić DN 100 lub DN 150;
2) wydajność nominalna przy ciśnieniu nominalnym 0,2 MPa mierzonym na zaworze hydrantowym podczas poboru wody nie może być mniejsza niż 20 dm3/s;
3) hydranty powinny być usytuowane w miejscach dostępnych z głównych dróg komunikacyjnych na terenie jednostki osadniczej;
4) miejsce usytuowania hydrantu należy oznakować znakami zgodnymi z Polskimi Normami wraz z podaniem na znaku dodatkowym wielkości charakterystycznych hydrantu;
5) przy hydrancie należy przewidzieć stanowisko czerpania wody o wymiarach zapewniających swobodny dostęp do hydrantu;
6) na stanowisku czerpania wody należy umieścić zakaz parkowania.
10. Określenia potrzeb w zakresie instalowania hydrantów, o których mowa w ust. 9, dokonują właściwe miejscowo organy Państwowej Straży Pożarnej w ramach opiniowania projektów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz projektów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, w trybie określonym w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
11. Maksymalne ciśnienie hydrostatyczne w sieci wodociągowej przeciwpożarowej nie może przekraczać 1,6 MPa.
12. Miejsce usytuowania hydrantu zewnętrznego należy oznakować znakami zgodnymi z Polskimi Normami.
13. Hydranty zewnętrzne powinny być co najmniej raz w roku poddawane przeglądom i konserwacji przez właściciela sieci wodociągowej przeciwpożarowej.
Zgodnie z wytycznymi rozporządzenia na sieci wodociągowej należy stosować hydranty nadziemne DN80 mm dla sieci o średnicy do DN250 mm i DN100 mm na sieci wodociągowej DN250 i większej.
W celu łatwego otwarcia zasuwy odcinającej hydrant odległość między trzpieniem zasuwy hydrantowej, a skrajem hydrantu (podziemnego lub nadziemnego) nie może być mniejsza niż 0,8 m.
Wielu projektantów zapomina o tej jak ważnej dla prawidłowej eksploatacji odległości.
ODBIORY HYDRANTÓW ZEWNĘTRZNYCH
Inwestor, na którego nałożono obowiązek uzyskania pozwolenia na użytkowanie obiektu budowlanego, na podstawie art. 56 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (tekst jednolity: Dz. U z 2000 r. Nr 106, poz. 1126 z późn. zm.), jest zobowiązany zawiadomić Państwową Straż Pożarną o zakończeniu budowy obiektu budowlanego i zamiarze przystąpienia do jego użytkowania.
Komendant PSP ma 14 dni na zajęcie stanowiska ws zabezpieczenia przeciwpożarowego obiektu budowlanego. Jeżeli PSP nie przeprowadzi kontroli obiektu w terminie 14 dni od zawiadomienia, uznaje się że nie wnosi uwag i obiekt można bezpiecznie użytkować. Może to być jednak krótkotrwale rozwiązanie dla Inwestora ponieważ zgodnie z Ustawą o ochronie przeciwpożarowej Straż Pożarna może przeprowadzić kontrolę po pół roku lub roku i wtedy wydać swoją opinię i nakazać dostosować warunki ochrony przeciwpożarowej obiektu do obowiązujących przepisów, nawet jeżeli sam obiekt był kilka miesięcy temu odebrany.
Zakres czynności kontrolno-rozpoznawczych związanych z odbiorem obejmuje:
– sprawdzenie dokumentacji powykonawczej wraz z protokołami sprawdzenia; dokumentacja powinna zawierać aprobaty techniczne, certyfikaty zgodności, świadectwa dopuszczenia do stosowania.
– pomiar wydajności i ciśnienia hydrantów zewnętrznych,
– sprawdzenie odległości między hydrantami,
– sprawdzenie łatwego dostępu do hydratu i zasuwy odcinającej,
– oznakowanie hydrantów zewnętrznych.
Drogi czytelniku, jeżeli spodobał się Tobie ten wpis i dowiedziałeś się czegoś fajnego polub nasz Funpage na Facebooku lub udostępnij tą stronę na swoim profilu.
Pozdrawiam
Adam Masłowski
Projektant instalacji sanitarnych
Jeżeli jest zainteresowany tematyką projektowania urządzeń przeciwpożarowych dołącz do Akademii Projektanta Instalacji Sanitarnych. Stworzyłem Akademię, w której uczę projektowania wodnych i pianowych systemów przeciwpożarowych. Poniżej kliknij i zapisz się na listę osób zainteresowanych. Dla osób zapisanych przewiduje ekstra promocję:
