Projekt instalacji gazowej w 25 krokach – Praktyczny poradnik asystenta i projektanta
Zacznijmy od podstaw. Definicje instalacji gazu określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
§ 156.
Wewnętrzna instalacja gazu – Instalację gazową zasilaną z sieci gazowej stanowi układ przewodów za kurkiem głównym, prowadzonych na zewnątrz lub wewnątrz budynku, wraz z armaturą, kształtkami i innym wyposażeniem, a także urządzeniami do pomiaru zużycia gazu, urządzeniami gazowymi oraz przewodami spalinowymi lub powietrzno-spalinowymi, jeżeli są one elementem wyposażenia urządzeń gazowych.
§ 159.
Instalacja gazowa budynku zasilanego z sieci gazowej powinna mieć zainstalowany na przyłączu kurek główny, umożliwiający odcięcie dopływu gazu.
Kurek główny powinien być zainstalowany na zewnątrz budynku w wentylowanej szafce co najmniej z materiału trudnozapalnego przy ścianie, we wnęce ściennej lub w odległości nieprzekraczającej 10 m od zasilanego budynku, w miejscu łatwo dostępnym i zabezpieczonym przed wpływami atmosferycznymi, uszkodzeniami mechanicznymi i dostępem osób niepowołanych.
W zabudowie jednorodzinnej, zagrodowej i rekreacji indywidualnej dopuszcza się instalowanie kurka głównego w odległości większej niż 10 m od zasilanego budynku, w wentylowanej szafce, usytuowanej w linii ogrodzenia od ulicy lub ogólnego ciągu pieszego z dostępem do niej od strony zewnętrznej działki budowlanej.
§ 161.
1. W przypadku instalacji gazowej, zasilanej z sieci gazowej o ciśnieniu do 500 kPa, z której korzysta więcej niż jeden odbiorca lub w której nominalne zużycie gazu jest większe niż 10 m3/h, w przeliczeniu na gaz ziemny wysokometanowy, przed urządzeniem redukcyjnym należy zainstalować zawór odcinający, a za tym urządzeniem – zawór odcinający będący kurkiem głównym.
2. W przypadku instalacji gazowej, zasilanej ze wspólnej sieci o ciśnieniu do 500 kPa, z której korzysta jeden odbiorca, a nominalne zużycie gazu jest mniejsze niż 10 m3/h, dopuszcza się, aby zawór odcinający zainstalowany przed urządzeniem redukcyjnym był traktowany jako kurek główny. Przepis ten stosuje się także, jeżeli urządzenie redukcyjne jest połączone w jeden zespół z gazomierzem.
… a teraz zajmijmy się już samym projektem.
Podstawowym krokiem do opracowania projektu instalacji gazu jest zebranie materiałów wyjściowych do projektowania. Podstawowe materiały to:
a) Warunki techniczne przyłączenia do sieci gazowej, które określają:
– przewidywany pobór paliwa gazowego,
– rodzaj paliwa gazowego wg PN-C-04750:2011: np. gaz z rodziny gaz ziemny wysokometanowy, symbol E (GZ-50),
– cel wykorzystania paliwa gazowego np. socjalno-grzewcze,
– rodzaj i ilość urządzeń gazowych, które będą podłączone do instalacji gazowej,
– miejsce włączenia do czynnej sieci gazowej (materiał i średnica sieci),
– ciśnienie paliwa gazowego,
– liczbę przyłączy (materiał, średnicę, długość),
– informacje o punkcie redukcyjno-pomiarowym,
– miejsce usytuowania punktu gazowego np. gazomierz umieszczony w szafce wolnostojącej, zamontowanej na granicy posesji lub linii ogrodzenia z bezpośrednim dostępem od strony drogi publicznej,
– charakterystykę układu pomiarowego – typ gazomierza,
– warunki zaprojektowania i wybudowania instalacji gazowej.
UWAGA!
Organ administracji architektoniczno-budowlanej przed wydaniem pozwolenia na budowę wewnętrznej instalacji gazu sprawdza zgodność zaprojektowanych urządzeń gazowych oraz ich pobór gazu określony w projekcie budowlanym z warunkami wydanymi przez spółkę gazowniczą.
Jeżeli pobór gazu z projektu będzie większy niż w wydanych warunkach technicznych, organ administracji wyda postanowienie o uzupełnienie o aktualne warunki techniczne.
b) Rzuty wszystkich kondygnacji budynku (podkłady architektoniczne) – konieczne do określenia lokalizacji wszystkich odbiorników gazu oraz rozrysowania trasy instalacji,
c) Aktualna mapa do celów projektowych w skali 1:500 – jeżeli punki redukcyjno-pomiarowy znajduje się w linii ogrodzenia lub poza budynkiem aktualna mapa jest niezbędna w celu wrysowania trasy zewnętrznej instalacji gazu,
d) Informacja o projektowanej infrastrukturze technicznej: przyłączach i instalacji wodociągowej, kanalizacji sanitarnej, kanalizacji deszczowej, kabli telekomunikacyjnych i elektroenergetycznych.
Powyższe informacje są niezbędne w celu uniknięcia kolizji z innymi instalacjami.
e) Informacja o stanie prawnym przedmiotowych działek. Jeżeli w ramach projektu mamy uzyskać wszelkie niezbędne uzgodnienia, w tym zgody właścicieli nieruchomości na lokalizację instalacji na przedmiotowej nieruchomości (lub nieruchomościach) musimy wiedzieć kto jest właścicielem działki (działek).
f) Opinia kominiarska, która określa możliwość przyłączenia kotłów gazowych do przewodów powietrzno-spalinowych. Opinia jest wymagana tylko w przypadku modernizowanych instalacji lub istniejących budynków, w których projektujemy nową instalację.
Projekt instalacji gazu w 25 krokach:
1. Zapoznaj się z warunkami technicznym przyłączenia do sieci gazowej.
2. Zapoznaj się z aktualną mapą do celów projektowych.
3. Zapoznaj się rzutami architektonicznymi.
4. Uzgodnij z architektem (lub inwestorem lub innym zleceniodawcą) liczbę i lokalizację odbiorników gazu.
5. Oblicz zapotrzebowanie gazu z uwzględnieniem równoczesności poboru gazu przez wszystkie odbiorniki gazu.
6. Sprawdź czy zapotrzebowanie gazu zgadza się z wydanymi warunkami technicznymi (zapotrzebowania gazu jest mniejsze lub równe wartości podanej w warunkach technicznych). Jeżeli wszystko się zgadza możesz przystąpić do dalszego etapu, jeżeli nie uzgodnij z Zamawiającym plan działania tj. zmiana warunków technicznych, likwidacja części odbiorników, zmiana mocy części odbiorników – jeżeli warunki na to pozwalają).
7. Narysuj na rzutach wszystkie odbiorniki gazu, ich moc i godzinowy pobór gazu.
8. Narysuj na rzutach trasy instalacji.
9. Oznacz piony instalacji gazu.
10. Narysuj zewnętrzną instalację gazu od punktu redukcyjno-pomiarowego do budynku.
11. Oznacz na rzutach przewody wentylacyjne i spalinowe. Kanały powinny spełniać wymagania warunków technicznych przytoczonych na samym początku artykułu.
12. Narysuj uproszczony schemat obliczeniowy – jednokreskowe rozwinięcie instalacji.
13. Opisz na rzutach oraz w tabeli obliczeniowej wstępnie przyjęte średnice i materiał instalacji. Wstępne średnice przewodów gazowych można przyjąć na podstawie tablic, zawartych w książkach do projektowania instalacji gazu.
14. Sprawdź dobór gazomierza. W przypadku budownictwa jednorodzinnego, gdzie pobór gazu jest nie większy niż 10 m3/h dostawca gazu narzuca typ gazomierza.
15. Wyznacz trasę instalacji gazu, dla której przeprowadzisz obliczenia hydrauliczne. Dla tej trasy (najczęściej jest to pion najbardziej oddalony od kurka głównego) wykonaj szczegółowe obliczenia hydrauliczne.
16. Znając wielkość przepływu gazu na poszczególnych odcinkach i wstępnie określone średnice oblicz stratę liniową i miejscową na poszczególnych odcinkach .
17. Dodaj do obliczeń poprawkę wynikającą spowodowaną różnicą poziomów, wynikającą z różnicy gęstości gazu i powietrza (odzysk lub strata ciśnienia na pionie).
18. Znając stratę ciśnienia wynikającą z oporów przepływu, maksymalną stratę ciśnienia na gazomierzu oraz odzysk ciśnienia na pionie – oblicz rzeczywistą stratę ciśnienia w instalacji. Sprawdź czy całkowita strata ciśnienia jest mniejsza od dopuszczalnej straty ciśnienia w instalacji.
Rzeczywista starta ciśnienia w instalacji wynosi średnio od 80 do 140Pa. Należy pamiętać, aby niepotrzebnie nie przewymiarować instalacji.
Dla instalacji gazu zasilanej gazem ziemnym wysokometanowym E (GZ 50), maksymalna strata ciśnienia wynosi 150 Pa, a dla gazu GZ-35 wynosi 100 Pa.
19. Jeżeli starta ciśnienia jest za duża, skoryguj wstępnie przyjęte średnice i wykonaj obliczenia ponownie.
20. Oznacz na rzutach ostatecznie przyjęte średnice instalacji gazu.
21. Narysuj ostateczne rozwinięcie instalacji gazu.
22. Nanieś na podkład pozostałe instalacje. Najlepiej podkład i pozostałe instalacje oznacz kolorem szarym, a projektowaną instalacje gazu kolorem czarnym lub czerwonym.
23. Wyślij projekt do architekta, celem koordynacji międzybranżowej.
24. Jeżeli wykonujesz projekt na zlecenie architekta wydrukuj projekt w 4 egz. i przekaż kompletną dokumentacje.
25. Jeżeli masz w zakresie uzyskanie decyzji pozwolenia na budowę pozyskaj od Inwestora oświadczenie o prawie do dysponowania nieruchomością na cele budowlane oraz pełnomocnictwo do złożenia wniosku w imieniu inwestora.
Podstawa prawna i materiały dodatkowe:
1. Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane.
2. Dz.U. 2002 nr 75 poz. 690 Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie.
3. Dz.U. 2013 poz. 640 Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 26 kwietnia 2013 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać sieci gazowe i ich usytuowanie.
4. Bąkowski K. Sieci i instalacje gazowe.
Opracował:
mgr inż. Adam Masłowski
Witam,
Artykuł bardzo przydatny merytorycznie, ale ciężko się go czyta, że względu na błędy stylistyczne i literówki. Pozdrawiam
zawsze ktoś się znajdzie do narzekania. Jestem inżynierem a nie polonistą. chwilowo mnie nie stać na zatrudnienie pani KOREKTOR. Zawsze działam w następującym schemacie:
1. Pisze artykuł.
2. Sprawdzam literówki itp.
3. Publikuje.
4. Czytam jeszcze raz i sprawdzam literówki.
5. Jeżeli dostaje taki komentarz to sprawdzam jeszcze raz i poprawiam kolejne literówki.
Z powodu braku czasu piszę szybko i publikuję szybko. To jest blog a nie czasopismo, nad którym pracuje: Redaktor naczelny, Sekretarz redakcji, Redaktor tematyczny, Redaktor językowy, Rada programowa itp.
Zawsze staram się publikować bez błędów, ale nie zawsze to wychodzi, dlatego proszę o wyrozumiałość. Ewentualne uwagi proszę wysyłać na maila lub zostawić komentarz.
Od wczoraj artykuł przeczytało 600 osób więc musi być ciekawy.
Całe szczęście, że chociaż merytorycznie jest przydatny – bo chyba o to chodzi.
Dziękuje Szymon za zwrócenie uwagi. Pozdrawiam. Adam
Szanowny Panie Adamie,
wyraziłem swoją opinię, bo do tego jest opcja komentowania 🙂 Sam od dłuższego czasu śledzę Pana wpisy i rozumiem Pana pośpiech:)
Gdyby szukał Pan darmowego korektora to proszę pisać, co prawda też jestem inżynierem, a nie polonistą, ale chwilę na pomoc z chęcią poświęcę.
Pozdrawiam,
Szymon
Ok. Jak już skończyliśmy poprawiać literówki 🙂 czy uważasz Szymon, że powyższa lista uwzględnia wszystkie podstawowe kroki, czy powinienem coś dodać?
Witam,
przy określaniu strat ciśnienia na najniekorzystniejszej nitce uwzględniamy straty ciśnienia na gazomierzu??
Witam,
czy opór na gazomierzu jest brany pod uwagę przy obliczaniu najniekorzystniejszej nitki ??
Tak, należny do obliczeń dodać miejscową stratę ciśnienia na gazomierzu.
Witam. W remontach/przebudowach itp. w istniejących obiektach opinia kominiarska może być przydatna;)
Pozdrawiam
Przepraszam jest informacja o opinii 😉
Witam,
Prosze o poradę w przypadku gdy instalacja gazowa z promiennikami gazowymi ma moc równa 60 kW, czy trzeba zastosować urządzenia sygnalizacyjno-odcinające dopływ gazu? w niektórych artykułach pojawia się znak „większe bądź równe” 60 kW, natomiast w Rozporządzeniu pisze łączna nominalna moc cieplna zainstalowanych urządzeń gazowych jest większa niż 60 kW.
Obecnie mam identyczną sytuacją, tylko kocioł zasila obieg grzejników i ogrzewania podłogowego. Interpretując przepisy to kotłownia powyżej 60kw wymaga zabezpieczenia. teoretycznie 60kw jeszcze nie wymaga zaworu odcinającego, ale jeżeli coś jest na granicy to ja zawsze wybieram ten wariant pesymistyczny. Czyli w moim przypadku w kotłowni o mocy 60kw zaprojektowałem urządzenia sygnalizacyjno-odcinające dopływ gazu! W Twoim przypadku również bym tak zrobił. pozdrawiam.
Równo 60kW nie wymaga systemu sygnalizacyjno-odcinającego.
Dopiero powyżej.
Ale i tak popieram żeby go zaprojektować.
U mnie projekt instalacji gazowej wykonała firma sanit projekt. Mają wieloletnie doświadczenie w tej dziedzinie i są bardzo solidni a do tego mają przystępne ceny
Dzień dobry. Czy jest możliwe doprowadzenie instalacji gazowej do budynku gospodarczego, zbudowanego w trybie zgłoszenia bez projektu (zabudowa do 35m2)? Z tego co rozumiem konieczny jest projekt instalacji gazowej, ale czy brak projektu budynku nie będzie tutaj przeszkodą?
Nie będzie przeszkodą.
Zadaniem projektanta jest zwymiarowanie i wyrysowanie budynku
Panie Adamie,
czy jest konieczność starania się o warunki techniczne przyłączenia do sieci gazowej w budynku wielorodzinnym, jeśli nie zmienia się zapotrzebowanie na gaz a należy wykonać tylko przebudowę instalacji gazowej „wyciągnięcie” gazomierzy z mieszkań i montaż na korytarzu oraz wymiana całej instalacji ze skręcanej na spawaną?
Witam , mam pytanie skoro ustawodawca nie wymaga warunków dostawy gazu , to na jakiej podstawie wydział architektury starostwa powiatowego ma je żądać do projektu .
Czy muszę mieć Projekt od biura projektu gdy chce zamontować kocioł kondensacyjny i ile on(projekt) kosztuje? Otrzymałem od gminy mieszkanie w którym jest kuchnia gazowa i czy jak rezygnuje z ,,kopciucha”,to czy zgodnie z ,,Ustawą anty smogową” mogę dostać jakieś dofinansowanie? Mam rentę najniższą 854zł.Czy jest to zależne od dochodu wysokość dopłaty?Dziękuję za udzieloną PILNIE informację na e mail: spartanczyk12 @gmail.com
witam. niestety nie orientuje się obecnie w temacie dofinansowań do modernizacji. Na montaż kotła gazowego musi być pozwolenie na budowę. Koszt projektu od 400 do 1000 zł w zależności od regionu Polski.
Dzień dobry!
Bardzo sie cieszę, że trafiłam na temat, który nie daje mi spac po nocach otóż kupiłam mieszkanie gaz jest w nim ale licznik jest zdjęty a rury stare. Mam takie pytanie licznik znakduje sie w kuchni a ja chcialabym go przenies tzn wystarczy przebic scianke do wc i go tam zamontowac dodam tylko ze tam sie zbajduje komin i jest dobra wentylacja co muszę zrobić i czy to jest bardzo kosztowne?
Pomijam estetykę wykonania instalacji przed kotłem gazowym ale czy ten zawór nie powinien być przed filtrem ??????
Witam,
czy projektując instalację gazu dla budynku usugowego (kilka biur + lekka produkcja) trzeba projekt instalacji gazu uzgadniać z rzeczoznawcą ds. p-poż i czy są jakieś inne obostrzenia projektując instalację gazu dla budynku usługowego w porównaniu z domkiem jednorodzinnym ?
Z góry dziękuję za pomoc
Też jestem ciekawa bo mam podobny przypadek. Proszę o pomoc.
Nie chcę się czepiać, ale warto by było wspomnieć o kubaturze pomieszczenia kotłowni lub kotłowni wbudowanej, o odpowiedniej wentylacji pomieszczeń z urządzeniami gazowymi, o lokalizacji instalacji względem innych obiektów, dopuszczalne materiały instalacji, kiedy jest wymagany rzeczoznawca ppoż.
Panie Aleksandrze, ma Pan rację! Artykuł dotyczy jednak kroków projektowania instalacji. Te istotne zagadnienia, o których Pan wspomniał mogą być tematem na kolejne wpisy!
Dzień dobry,
Panie Adamie dziękuję Panu za cenne wskazówki.
Chciałabym się jeszcze dopytać w pewnej kwestii: W przypadku budownictwa jednorodzinnego, kiedy instalacja gazowa od skrzynki w linii ogrodzenia do budynku wynosi 25,0m to na budynku konieczne jest zaprojektowanie dodatkowego zaworu odcinającego w skrzynce? Czy ta dodatkowa skrzynka z zaworem musi spełniać jakis warunek dotyczący odległości od krawędzi okna, drzwi lub innego otworu?
Będę bardzo wdzięczna za odpowiedz
tak, skrzynka z zaworem musi być i należy ją zlokalizować w odległości min. 0,5m od okien i drzwi
Dzień dobry, mam pytanie. Z doświadczenia dla domu jednorodzinnego (kocioł gazowy 21-25kW, kuchnia gazowa 5kW) jaka powinna być główna rura miedziana o długości ok. 10mb Cu28 czy Cu22 (zaraz za wejściem do budynku)? Zarówno dla jednej jak i drugiej spadki ciśnienia dla całe instalacji mieszczą się poniżej 150Pa, tylko zastanawiam się czy nie lepiej dać Cu28 (odpowiednik DN25)? Zwracam się z prośbą o odpowiedz.
Jeżeli dla jednej jak i drugiej średnicy spadki ciśnienia dla całej instalacji mieszczą się poniżej 150Pa, oba dobory są poprawne. Warto zastosować Cu28 i mieć bufor gazu.
Dzień dobry.
Czy jest możliwość zaprojektowania kuchenki gazowej w aneksie kuchennym w mieszkaniu zlozonym z salonu z aneksem kuchennym i lazienki/kotłowni? Jest to budynek w zabudowie bliźniaczej. W rozporządzeniu jakim powinny odpowiadac budynki i ich usytuwoanie jest zapis ale dotyczący budynków wielorodzinnych czy w przypadku jednorodzinnych nie ma przeciwskazań do takiej lokalizacji? Z góry dziękuję za pomoc 🙂
mam starą instalacje gazowa.Co trzeba zrobić żeby odebrali instalacje [kilka lat temun odłączyli mi gaz]
Witam. Musiałbym znać całą historię oraz stan istniejący instalacji. Kiedy była robiona instalacja? Ile urządzeń gazowych jest podłączonych do instalacji (kotły, kuchenki)? Czy był projekt i pozwolenie na budowę? Co masz na ysli mówiąc, aby odebrali instalację? Dlaczego odłączyli gaz?
Witam, czy uwzględniamy straty ciśnienia na zworze elektromagnetycznym, na przyłączu do kotłowni?
Odczytując straty z karty katalogowej, już mam 100 kPa, a odzysk nie pokryw pozostałych strat.
Pozdrawiam
Dzień dobry
czy projekt wewnętrznej instalacji gazu w istniejącym budynku wymaga przed złożeniem do starostwa uzgodnienia w gazowni?
Projektu wewnętrznej instalacji gazu nie uzgadniamy w gazowni. Do gazowni składamy wniosek o warunki przyłaczenia.
Dzień dobry,
Spotkał się Pan kiedyś ze wzorem na pojemność akumulacyjną instalacji V= Q [m3/h]*0,003. Z tego co czytam projekty wszyscy go używają, a nie mam żadnej podstawy skąd on się wziął?
Czy musi być kanał nawiewny w kotlowni z piecem z zamkniętą komorą spalania o mocy do 30kW?