PRZYŁĄCZE WODOCIĄGOWE PRZEZNACZONE DO WODOCIĄGÓW Z RUR PE, PVC, ŻELIWA I STALI
PRZYŁĄCZE WODOCIĄGOWE PRZEZNACZONE DO WODOCIĄGÓW Z RUR PE, PVC, ŻELIWA I STALI
Kursy specjalistyczne

Na początku napiszę o podstawowych parametrach przyłączy wodociągowych a następnie przedstawię kilka sposobów włączenia przyłączy do sieci.

Z jakich materiałów wykonuje się przyłącza wodociągowe?

Obecnie wiodącym materiałem są rury polietylenowe PE100 SDR 17 PN10 lub SDR11 PN16, łączone przez złączki wciskane, skręcane, zgrzewanie elektrooporowe lub zgrzewanie doczołowe. Klasa ciśnienia rury przyłącza zależy od ciśnienia panującego w sieci wodociągowej. Na przykład Spółka Aquanet z Poznania wymaga stosowania dla przyłączy wodociągowych o średnicy do Dz 63 mm rur polietylenowych PE100 o SDR 13,6 lub niższym wg normy PN-EN 12201 Systemy przewodów rurowych z tworzyw sztucznych do przesyłania wody i do ciśnieniowego odwadniania i kanalizacji — Polietylen (PE). Na budowie można spotkać również typoszereg rur z PE80.
Najczęściej stosowane materiały to:
– PE 80, PE 100 – rury służą do układania przyłącza w wykopie otwartym na podsypce piaskowej,
– PE 100 RC – dwuwarstwowe rury z polietylenu PE 100 RC, które mogą być instalowane bez podsypki i obsypki piaskowej.

Jak wyznaczyć średnicę armatury do przyłączy (opaski z nawiertką, zasuwy i rurociągu ciśnieniowego)?

Średnicę przyłącza należy dobrać na podstawie przepływu obliczeniowego wody q [l/s] zgodnie z normą PN-92/B-01706 Instalacje wodociągowe. Wymagania w projektowaniu. Zalecana prędkość przepływu w podłączeniach wodociągowych do budynków mieszkalnych jednorodzinnych wynosi 1,0 m/s. Przepływ obliczeniowy dla typowego domku jednorodzinnego wynosi ok. 0,7 l/s (kuchnia, łazienka, WC).

Poniżej przedstawiam przykładowe obliczenia prędkości przepływu wody w rurach PE32 i PE40 (przy różnych wydatkach):

Przykładowe obliczenia prędkości przepływu wody w rurach PE32 i PE40 wykonane w programie Wavin Program doboru średnic rurociągów
Przykładowe obliczenia prędkości przepływu wody w rurach PE32 i PE40 wykonane w programie Wavin Program doboru średnic rurociągów

Najpopularniejsze średnice przyłączy wodociągowych dla budownictwa jednorodzinnego to PE32 i PE40. Średnica PE32 jest wystarczająca do zasilenia mieszkania z kuchnią, łazienką i WC. Natomiast PE40 jest niezbędne, jeżeli mamy długie przyłącze, w sieci panuje niskie ciśnienie lub mamy co najmniej dwie-trzy łazienki i WC.

Przyłącza wodociągowe do sieci - mechanicznie lub zgrzewane elektrooporowo (Fot. Karty katalogowe Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)
Przyłącza wodociągowe do sieci – mechanicznie lub zgrzewane elektrooporowo (Fot. Karty katalogowe Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)

Podstawowe elementy uzbrojenia na przyłączach wodociągowych to:

– opaski do nawiercania pod ciśnieniem z odejściem gwintowanym (tzw. nawiertka wodociągowa),
– zasuwy do przyłączy domowych z trzpieniem i skrzynką uliczną,
– kształtki przyłączeniowe,
– zawory odcinające przed i za wodomierzem,
– wodomierze,
– zawory zwrotne antyskażeniowe.

Zgodnie z warunkami technicznymi użytkownik jest zobowiązany do montażu zaworu zwrotnego antyskażeniowego na instalacji. Zgodnie z definicją przyłącze kończy się na zaworze odcinającym za wodomierzem. Jeżeli zawór antyskażeniowy znajduje się za zaworem odcinającym za wodomierzem jest częścią instalacji i odpowiada za niego użytkownik. Jeżeli natomiast zawór antyskażeniowy znajduje się pomiędzy wodomierzem a zaworem odcinającym jest częścią przyłącza i odpowiada za niego zakład wodociągowy.

Poniżej przedstawiam 6 sposobów włączenia przyłącza wodociągowego do sieci z rur stalowych, żeliwnych, polietylenowych lub z polichlorku winylu. Wyprzedzam już komentarze czytelników – to nie są jedyne sposoby włączenia do sieci. Możliwych kombinacji jest ponad 30. Mamy kilkanaście rodzajów opasek przyłączeniowych, złączek przyłączeniowych i zasuw. Zawsze znajdziemy optymalny sposób włączenia do sieci w zależności od materiału sieci, wytycznych zakładu wodociągowego lub warunków terenowych.

Do średnicy przyłącza DN50 (PE63) przedsiębiorstwa dopuszczają włączenie przez zastosowanie opaski z nawiertką. Powyżej tej średnicy projektuje się zazwyczaj wpięcie do sieci przez trójnik redukcyjny żeliwny z zasuwą kołnierzową odcinającą.

Co decyduje o wyborze nawiertki do sieci wodociągowej?

Sposób włączenia przyłącza do sieci wodociągowej zależy od rodzaju materiału, z jakiego wykonana jest sieć. Sposób włączenia do sieci należy dobierać zgodnie z wydanymi warunkami technicznymi lokalnego Zakładu Wodociągów i Kanalizacji. Spółki Wodociągowe w większych miastach jak Poznań, Warszawa, Wrocław (i wiele innych) opracowały swego rodzaju podręczniki dobrych praktyk projektowania i wykonawstwa sieci i przyłączy. Mniejsze Zakłady Komunalne, zazwyczaj na wsiach nie posiadają takich opracowań. Przyłącze projektujemy wtedy zgodnie ze sztuką budowlaną i doświadczeniem.

Warianty przyłączy ze względu na orientacje opaski:
– nawiercanie pod ciśnieniem z boku,
– nawiercanie pod ciśnieniem z góry.

Warianty przyłączy ze względu na rodzaj połączenia:
– połączenie mechaniczne, skręcane,
– połączenie zgrzewane elektrooporowo.

Rodzaje opasek wodociągowych w zależności od materiału sieci:
– do rur z PEHD,
– do rur z PVC,
– do rur żeliwnych,
– do rur stalowych,
– do rur azbestocementowych (nadal spotykanych w Polsce).

 

6 sposobów włączenia przyłącza wodociągowego do sieci:

 

PRZYŁĄCZE DOMOWE PRZEZNACZONE DO WODOCIĄGÓW Z RUR PE I PVC
1. Włączenie przyłącza do sieci z PE, PVC z zasuwą żeliwną w ulicy, nawiercanie z boku.
2. Włączenie przyłącza do sieci z PE, PVC z zasuwą POM w ulicy, nawiercanie z boku.
3. Włączenie przyłącza do sieci z PE, PVC z zasuwą POM w chodniku, nawiercanie z góry.

PRZYŁĄCZE DOMOWE PRZEZNACZONE DO WODOCIĄGÓW Z RUR ŻELIWNYCH I STALOWYCH
4. Włączenie przyłącza do sieci z żeliwa z zasuwą POM w ulicy, nawiercanie z góry.
5. Włączenie przyłącza do sieci z żeliwa z zasuwą POM w chodniku, nawiercanie z góry.
6. Włączenie przyłącza do sieci z żeliwa z zasuwą POM w chodniku, nawiercanie z boku.

Akademia Projektanta Instalacji Sanitarnych

PRZYŁĄCZE DOMOWE PRZEZNACZONE DO WODOCIĄGÓW Z RUR PE I PVC


1.Włączenie przyłącza PE32 do sieci z PE110 lub PVC110
– odejście z boku,
– zasuwa odcinająca zlokalizowana bezpośrednio przy sieci.

Przyłącze wodociągowe do rur PE i PVC (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)
Przyłącze wodociągowe do rur PE i PVC (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)

Zestawienie podstawowych materiałów:
1. Opaska do nawiercania HAWLE HAWEX, żeliwna z gwintem przyłączeniowym 1 1/4” – nr kat. 5270.
2. Zasuwa HAWLE, żeliwna z gwintem zewnętrznym i złączem ISO DN 1 1/4” – nr kat. 2800.
3. Obudowa teleskopowa do zasuw do przyłączy domowych – nr kat. 9601 lub sztywna – nr kat. 9101.
4. Skrzynka uliczna do zasuw – nr kat. 1650, 1750 lub 1850.
5. Rura wodociągowa PEHD100 SDR17 PN10 Dz ∅32mm.

Przyłącze domowe do rurociągu PE i PVC (Fot. Karty katalogowe Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)
Przyłącze domowe do rurociągu PE i PVC (Fot. Karty katalogowe Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)

lub wersja z zasuwą odcinającą z żywicy POM

Przyłącze wodociągowe do rur PE i PVC wersja z zasuwą odcinającą z żywicy POM (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)
Przyłącze wodociągowe do rur PE i PVC wersja z zasuwą odcinającą z żywicy POM (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)

Zestawienie podstawowych materiałów:
1. Opaska do nawiercania HAWLE HAWEX, żeliwna z gwintem przyłączeniowym 2” – nr kat. 5270.
2. Kombinacyjna zasuwa do nawiercania HAWLE ISO, z żywicy POM DN 1” – nr kat. 2681.
2.1 Złączka przyłączeniowa ISO, z żywicy POM do rur PE ∅32mm – nr kat. 6221F.
3. Obudowa teleskopowa do zasuw do przyłączy domowych – nr kat. 9601 lub sztywna – nr kat. 9101.
4. Skrzynka uliczna do zasuw – nr kat. 1650, 1750 lub 1850.
5. Rura wodociągowa PEHD100 SDR17 PN10 Dz ∅32 mm.

Przyłącze wodociągowe do rur PE i PVC wersja z zasuwą odcinającą z żywicy POM (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)
Przyłącze wodociągowe do rur PE i PVC wersja z zasuwą odcinającą z żywicy POM (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)

Włączenie przyłącza PE32 do sieci z PE110 lub PVC110
– odejście z góry,
– zasuwa odcinająca zlokalizowana w chodniku.

Przyłącze wodociągowe do rur PE i PVC Odejście z góry (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)
Przyłącze wodociągowe do rur PE i PVC Odejście z góry (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)

Zestawienie podstawowych materiałów:
1. Opaska odcinająca HAWLE HAKU, żeliwna z gwintem przyłączeniowym 1” – nr kat. 5310
2. Zasuwa obustronnie ze złączem ISO, z żywicy POM DN 1″ – nr kat. 2630.
2.1. Kolano żeliwne 90° z gwintem zewnętrznym i złączem ISO do rur PE – nr kat. 6460. 
3. Obudowa teleskopowa do zasuw do przyłączy domowych – nr kat. 9601 lub sztywna – nr kat. 9101.
4. Skrzynka uliczna do zasuw – nr kat. 1650, 1750 lub 1850.
5. Rura wodociągowa PEHD100 SDR17 PN10 Dz ∅32 mm.

Przyłącze wodociągowe do rur PE i PVC Odejście z góry (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)
Przyłącze wodociągowe do rur PE i PVC Odejście z góry (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)

PRZYŁĄCZE DOMOWE PRZEZNACZONE DO WODOCIĄGÓW Z RUR ŻELIWNYCH I STALOWYCH

Włączenie przyłącza PE32 do sieci z rur żeliwnych DN100
– odejście z góry,
– zasuwa odcinająca zlokalizowana bezpośrednio przy sieci.

Przyłącze wodociągowe do rur stalowych Odejście z góry (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)
Przyłącze wodociągowe do rur stalowych Odejście z góry (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)

Zestawienie podstawowych materiałów:
1. Opaska odcinająca HAWLE HACOM, żeliwna z gwintem przyłączeniowym 2” – nr kat. 3370.
2. Kombinacyjny zawór kątowy HAWLE ISO, z żywicy POM DN 2” – nr kat. 3151.
2.1 Złączka przyłączeniowa ISO, z żywicy POM do rur PE ∅32mm – nr kat. 6221F.
3. Obudowa teleskopowa do zasuw do przyłączy domowych – nr kat. 9601 lub sztywna – nr kat. 9101.
4. Skrzynka uliczna do zasuw – nr kat. 1650, 1750 lub 1850.
5. Rura wodociągowa PEHD100 SDR17 PN10 Dz ∅32 mm.
6. Kanał sanitarny z rur PVC 200mm.

Przyłącze wodociągowe do rur stalowych Odejście z góry (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)
Przyłącze wodociągowe do rur stalowych Odejście z góry (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)

Włączenie przyłącza PE32 do sieci z rur żeliwnych DN100
– odejście z góry,
– zasuwa odcinająca zlokalizowana w chodniku.

Przyłącze wodociągowe do rur żeliwnych i stalowych Odejście z góry (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)
Przyłącze wodociągowe do rur żeliwnych i stalowych Odejście z góry (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)

Zestawienie podstawowych materiałów:
1. Opaska odcinająca HAWLE HACOM, żeliwna z gwintem przyłączeniowym 1” – nr kat. 3370.
2. Zasuwa obustronnie ze złączem ISO, z żywicy POM DN 1″ – nr kat. 2630.
2.1. Kolano żeliwne 90° z gwintem zewnętrznym i złączem ISO do rur PE – nr kat. 6460. 
3. Obudowa teleskopowa do zasuw do przyłączy domowych – nr kat. 9601 lub sztywna – nr kat. 9101.
4. Skrzynka uliczna do zasuw – nr kat. 1650, 1750 lub 1850.
5. Rura wodociągowa PEHD100 SDR17 PN10 Dz ∅32 mm.

Przyłącze wodociągowe do rur żeliwnych i stalowych Odejście z góry (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)
Przyłącze wodociągowe do rur żeliwnych i stalowych Odejście z góry (Opracowanie własne na podstawie biblioteki DWG Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)

Włączenie przyłącza PE32 do sieci z rur żeliwnych DN100
– odejście z boku,
– zasuwa odcinająca zlokalizowana w chodniku.

Przyłącze domowe do rurociągu żeliwnego lub stalowego Odejście z boku (Fot. Karty katalogowe Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)
Przyłącze domowe do rurociągu żeliwnego lub stalowego Odejście z boku (Fot. Karty katalogowe Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)

Zestawienie podstawowych materiałów:
1. Uniwersalna opaska odcinająca HAWLE, żeliwna z gwintem przyłączeniowym 1” – nr kat. 3800.
2. Zasuwa obustronnie ze złączem ISO, z żywicy POM DN 1″ – nr kat. 2630.
2.1. Złączka przyłączeniowa ISO, z żywicy POM do rur PE ∅32mm – nr kat. 6120.
3. Obudowa teleskopowa do zasuw do przyłączy domowych – nr kat. 9601 lub sztywna – nr kat. 9101.
4. Skrzynka uliczna do zasuw – nr kat. 1650, 1750 lub 1850.
5. Rura wodociągowa PEHD100 SDR17 PN10 Dz ∅32 mm.

Przyłącze domowe do rurociągu żeliwnego lub stalowego Odejście z boku (Fot. Karty katalogowe Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)
Przyłącze domowe do rurociągu żeliwnego lub stalowego Odejście z boku (Fot. Karty katalogowe Fabryki Armatury Hawle Spółka z o.o.)

Poniżej przygotowałem dla Ciebie pakiet materiałów do projektowania przyłączy wodociągowych. Możesz pobrać za darmo:

– Rysunki wykonawcze zapisane w formacie *.dwg programu AutoCAD:
PRZYŁĄCZE DOMOWE PRZEZNACZONE DO WODOCIĄGÓW Z RUR PE I PVC
1. Włączenie przyłącza do sieci z PE, PVC z zasuwą żeliwną w ulicy, nawiercanie z boku.
1. Przyłącze do rur PE – zasuwa żeliwna, nawiercanie z boku
2. Włączenie przyłącza do sieci z PE, PVC z zasuwą z żywicy POM w ulicy, nawiercanie z boku.
2. Przyłącze do rur PE – zasuwa POM, nawiercanie z boku
3. Włączenie przyłącza do sieci z PE, PVC z zasuwą z żywicy POM w chodniku, nawiercanie z góry.
3. Przyłącze do rur PE – zasuwa POM, nawiercanie z góry
PRZYŁĄCZE DOMOWE PRZEZNACZONE DO WODOCIĄGÓW Z RUR ŻELIWNYCH I STALOWYCH
4. Włączenie przyłącza do sieci z żeliwa z zasuwą żywicy POM w ulicy, nawiercanie z góry.
4. Przyłącze do rur żeliwnych – zasuwa POM, nawiercanie z góry

5. Włączenie przyłącza do sieci z żeliwa z zasuwą żywicy POM w chodniku, nawiercanie z góry.
5. Przyłącze do rur żeliwnych – zasuwa POM, nawiercanie z góry
6. Włączenie przyłącza do sieci z żeliwa z zasuwą żywicy POM w chodniku, nawiercanie z boku.
6. Przyłącze do rur żeliwnych – zasuwa POM, nawiercanie z boku
– Zestawienie podstawowych materiałów:
Przyłącza wodociągowe opis do projektu
– Karty katalogowe podstawowych materiałów do projektu wykonawczego przyłączy wodociągowych:
Karty katalogowe przyłącza wodociągowe

Mam nadzieje, że powyższe materiały przydadzą się Tobie w codziennej pracy zawodowej.
Pozdrawiam serdecznie.

Opracował
mgr inż. Adam Masłowski przy współpracy z Fabryką Armatury Hawle Spółka z o.o. (udostępnienie wizualizacji produktów oraz biblioteki armatury i kształtek w dwg).
Hawle – Armatura do przyłączy domowych

.

15 KOMENTARZE

  1. witam serdecznie,
    Artykuł jest super, bardzo pomocny. Mam takie zapytanie. Jestem na etapie podłączania przyłącza wodnego. Niby nic, ale do tego przyłącza dochodzi również szwagier, tzn. od głównej rury wodociągowej będzie wychodzić rura 40, która będzie doprowadzała wodę do trójnika do rur 32 do dwóch domków jednorodzinnych o dwóch kondygnacjach. Czy przy takim układzie będzie odpowiednie ciśnienie doprowadzające wodę do dwóch domków?

  2. Witam serdecznie. Jeżeli zasuwy w sąsiedztwie są niesprawne (wiejski wodociąg, ma poda 35 lat) lub trudne do odnalezienia i nie ma możliwości zamknięcia przepływu wody – jakie są opcje prac polegających na wstawieniu trójnika w wodociąg 110?

    • agronom – trzeba odnaleźć zasuwy i zakręcić by pracować przynajmniej pod zdławionym ciśnieniem. Jeżeli są całkowicie niesprawne należy zamykać kolejne zasuwy, jeżeli dotarłeś do przepompowni i nie ma zasuwy to wyłączyć przepompownie 😉 Ciśnienie na wodociągu 110 jest takie że momentalnie wykop zamienisz w basen i potopisz monterów. Pozdrawiam

Skomentuj Adam Masłowski Anuluj odpowiedź

Please enter your comment!
Please enter your name here